Czy metabolizm obniża się z wiekiem?

Szybki metabolizm i przemiana materii, kto by tak nie chciał! Osoby z tzw. wolnym metabolizmem zazdroszczą, osobom szczupłym, które mogłyby zjeść przysłowiowego konia z kopytami, a i tak nie byłoby po nich tego widać. Jednak z wiekiem wszyscy godzimy się z faktem, że nic się już nie da poradzić i dodatkowe kilogramy to naturalna kolej rzeczy… Czy rzeczywiście tak jest? Nic nie da się zrobić? O tym dowiecie się już za chwilę 🙂

Zacznijmy od wyjaśnienia kilku pojęć, które pomogą Wam dobrze zrozumieć, o co tak naprawdę w tym wszystkim chodzi.

Metabolizm

Jest to całość procesów i mechanizmów, jakie zachodzą w organizmie człowieka. Ich cele to pozyskanie, wykorzystanie oraz zmagazynowanie energii pochodzącej z pożywienia. Dzieli się je na procesy kataboliczne (rozkład) oraz anaboliczne (tworzenie). Oba ściśle ze sobą współdziałają, a organizm dąży do zachowania równowagi między nimi, czyli tzw. homeostazy.

Przemiana materii

To określenie ilości energii, jaką organizm wykorzystuje w jednostce czasu (np. dniu) na funkcjonowanie oraz zachowanie homeostazy. Mówiąc o przemianie materii mamy tak naprawdę na myśli:

1. PPM — podstawową przemianę materii- jest to ilość energii, jaką organizm potrzebuje do przeżycia w stanie spoczynku (oddychanie, bicie serca, praca wątroby itp).
2. CPM — całkowitą przemianę materii, na którą składa się PPM, termogeneza posiłkowa oraz aktywność fizyczna (zarówno ta spontaniczna jak i planowana). Termogeneza posiłkowa to ilość energii, jaką organizm wykorzystuje na przyswojenie składników odżywczych z pożywienia. Na razie zdradzę Wam tyle, że białko, tłuszcze i węglowodany różnią się tutaj troszeczkę i jedne z nich potrzebują znacznie więcej energii niż pozostałe.

Badania naukowe mówią…

Najnowsze badania z 2021 roku przeprowadzone na ponad 6 tysiącach osób z różnych krajów pokazały, iż tempo metabolizmu nie zwalnia znacząco samo z siebie po 20/ 30 czy 40 roku życia jak dotychczas się mogło wydawać… Jak to możliwe.. skoro tak łatwo w tym wieku masa ciała i zawartość tkanki tłuszczowej wzrasta u wielu osób?

FAKTY SĄ NASTĘPUJĄCE:

1. najszybszy metabolizm mają niemowlaki,

2.do osiągnięcia 20 roku życia spawalnia on o około 3% rocznie,

3.między 20, a nawet 60 rokiem życia metabolizm utrzymuje się na względnie stałym poziomie,

4.po 60 roku życia spowalnia ok. 0,7% rocznie,

5.osoby w wieku powyżej 95 lat obserwuje spowolnione tempo metabolizmu o ok. 25% w porównaniu do osób w wieku 20-60 lat.

CO TO OZNACZA?

To nie fizjologia determinuje/ ma największy wpływ na to czy masa ciała (tkanka tłuszczowa) zaczyna nam się odkładać szybciej w wieku 30 czy 40 lat. To styl życia i aktywność fizyczna w ciągu dnia determinuje tempo metabolizmy i zapotrzebowanie organizmu na energię. Każdy ma wpływ na swój metabolizm i może działać nad jego przyspieszeniem! Oczywiście różne jednostki chorobowe mają wpływ na zaburzenie tempa metabolizmu i obniżenie zapotrzebowania organizmu na energię, jednak o tym później.

 

Jak przyspieszyć metabolizm?

1. Więcej się ruszaj, tym bardziej jeśli większą część dnia spędzasz, siedząc, np. w pracy przed komputerem. Regularna aktywność fizyczna do większa masa mięśniowa, mniej tkanki tłuszczowej, a co za tym idzie większe zapotrzebowanie organizmu na energię! Gdy ustawimy obok siebie 2 osoby o masie ciała 70 kg, w tym jedna z nich jest aktywna fizycznie i zawiera więcej masy mięśniowej, to będzie: po pierwsze wygląda szczuplej,  po drugie będzie mogła więcej zjeść dzięki wyższej CPM.
2.  Organizm na strawienie i wykorzystanie produktów będących bogatym źródłem białka potrzebuje znacznie więcej energii niż na strawienie tłuszczy i węglowodanów. 1/4 energii, jaką dostarcza białko, wykorzystana będzie na jego przyswojenie przez organizm. Ten fakt powoduje, że w dietach redukcyjnych odpowiednia ilość białka ma kluczowe znaczenie w osiągnięciu planowanych efektów. Muszę tutaj jednak zaznaczyć, że nie można pomijać węglowodanów ani tłuszczy i należy dostarczać wszystkich niezbędnych składników z codzienną dietą dla zachowania zdrowia!
3. Nie zaniedbuj snu i regeneracji. Zbyt krótka ilość snu wpływa na rozregulowanie wielu procesów zachodzących w organizmie, powoduje zmęczenie i większą chęć na niezdrowe wysokoenergetyczne produkty spożywcze.
4. Pij wodę! Odpowiednie nawodnienie zapewnia homeostazę ustroju i odpowiednie środowisko dla zachodzących w komórkach reakcji i mechanizmów.

 

Co spowalnia metabolizm?

1. Restrykcyjne diety niskokaloryczne, często poniżej podstawowego zapotrzebowania organizmu na energię.
2. Niedoczynność tarczycy
3. Utrata masy mięśniowej kosztem tkanki tłuszczowej

Podsumowując….

Każdy na wpływ na to ile energii jego organizm będzie potrzebował każdego dnia, a co za tym idzie ile kalorii może zjeść z pożywienia. Ogromny wpływ na to ma aktywność fizyczna zarówno spontaniczna jak i planowana w formie treningu na siłowni, sali fitness itp. Starajcie się na co dzień wybierać aktywność niż siedzenie: wejdźcie po schodach zamiast windą, wysiądźcie 1 przystanek szybciej i zróbcie krótki spacer, zaplanujcie czas na krótki spacer każdego dnia 😉 Jeśli jednak macie wrażenie, że jecie zdrowo i jesteście aktywni fizycznie, a mimo to masa ciała wzrasta, warto zgłosić się do lekarza, wykonać odpowiednie badania i znaleźć przyczynę problemu 😉